Niebieskie Jeruzalem

Ponieważ zazwyczaj (szczerze pisząc – zawsze) treść i konstrukcja wpisu jest prostą werbalizacją zachodzących od czasu do czasu pod moją kopułą procesów myślowych, miałem wielką ochotę pozostać wiernym tej tradycji pisarskiej. Prób więc podjąłem wiele, ale do mety nie dobiegłem; najprawdopodobniej tym razem żadnych procesów tam gdzie się spodziewałem nie było: wyłącznie oderwane od siebie obrazy, emocje, wrażenia, zapachy i tak dalej. Widziałem je jak straszni mieszczanie: ‚że dom… że Stasiek… że koń… że drzewo…’, i jedyne co mogę zrobić, to podać ich kolejność z erzacem uzasadnienia, wyjaśnienia raczej, dlaczego takie to następstwo (albo równoległość) jest.

Ostrzegam: to podróż do dysfunkcyjnego albo schizofrenicznego umysłu. Albo obu w jednym. Przebrnąć przez to łatwo nie będzie, a z przejażdżki korzyści żadnej (może minimalna poznawcza, ale to jak wizyta w slumsach: ‚jakie fascynujące ale chodźmy jużbo chce mi się rzygać’); zresztą nie będę pisał ostrzeżeń jak dla kretynów, za których są uważani nabywcy kawy w kubkach w paru sieciach fast-food. I tak nikt tego nie czyta,  piszę sobie a muzom, co nie  tylko niewątpliwie podnosi elitarność działalności, ale pozwala mieć wyje*ane na jakąś głupią potrzebę bycia rozumianym.

Więc na początku było słowo, a słowo brzmiało ‚po’. ‚Już po wszystkim‚. Koniec.

A potem wydarzenia przebiegły tak: ‚To zadziwiające, jak rozmaicie określa się kierunki tego, dokąd się idzie, jeżeli idzie się na drugą stronę, jeżeli druga strona jakakolwiek jest. Lewis miał swój Ostateczny Wschód, a taki np. drugi inklingokształtny – Zachód. Niewykluczone, że to nie ma żadnego znaczenia, bo po śmierci nie ma nic, a ci, co nie zdążyli się zawinąć do krainy wiecznych łowów będą sobie karmić robale zapomniani i samotni, aż każda dotychczasowo należąca do nich cząsteczka budulcowa zamieni się w odżywczą. Tak. Kraina wiecznych łowów!; ależ w tym, powiedzmy, westernie progressywnym była muza, tak cholernie gruba gitara, chwała Youngowi. Grubo zresztą to jest ze mną nie tak; wszystko – zamiast kojarzyć mi się z cyckami – sprowadza się do Williama Blake’a; wkrótce wydziergam sobie na plecach niewiastę obleczoną (czy powleczoną…?) w słońce, rydwany ognia, albo diable młyny. Czy tylko ja słyszę w tych ostatnich Watersa?”.

Przeżyli?

Typy oczywiste. Nie, żadne broadwayowskie jagnię.

Te:

 

Z Księgi Rodzaju

Są tacy co stwierdzą, że Genesis to Phil Collins i tylko on. To oczywiście nieprawda, i ktokolwiek bardziej zgłębi twórczość tego zespołu stwierdzi, że Phil Collins to tylko część. Jedna z wielu. Można oczywiście kłócić się i debatować, za czyjej ery było lepiej. Gabriel? Komercyjnie chyba im później tym przyjemniej, tematycznie jak kto woli: albo idziesz w progresję albo w coś lżejszego ale niekoniecznie gorszego. Poza tym nie tylko Gabriel i Collins, chociaż to najbardziej znane nazwiska, tworzyli grupę. Był też Mike Rutherford (np. Mike & The Mechanics) czy Tony Banks; co więcej to właśnie ci dwaj panowie z Genesis byli najdłużej a w zasadzie cały czas.

O ile Collinsowe utwory są dość znane o tyle starsze, z początków Genesis często mniej. Prezentuję dlatego jeden z takich utworów, który mnie osobiście zadziwia. W zupełnie innym klimacie niż reszta płyty Trespass, The Knife to agresywna kompozycja, dynamiczna i szybka z wieloma partiami gitarowymi, ale to co najbardziej mnie w tym utworze urzeka, to klawisze. Wspomniany Tony Banks pod koniec daje rewelacyjne solo, dla którego wg mnie istnieje ten kawałek.

Plotka głosi, że Gabriel wykonując na koncercie The Knife w amoku rzucił się w widownię i złamał kostkę. Ile w tym prawdy? Nie wiem, ale jestem sobie w stanie wyobrazić to zdarzenie, bo z każdą minutą rośnie tu napięcie a kulminacja, którą jak dla mnie są wspomniane klawisze poprzedzone marszową perkusją, to majstersztyk.

Genesis — The Knife

Puste słowa

Jednym z punktów wycieczki do stolicy Francji był Montmartre. Artystyczna dzielnica Paryża, oprócz żelaznego punktu jakim jest Czerwony Wiatrak, jest także w posiadaniu setek szkieletów znanych osobistości skupionych głównie w okolicach Cmentarza Montmartre. Byliśmy tam, głównie żeby zobaczyć ponoć-ładnie-utrzymany grób Dalidy. Poszukiwania trwały dość długo, bo chociaż cmentarz jest mały, to akurat poszukiwany grób jest ukryty w dość odosobnionej, wyższej części cmentarza. W końcu się udało i ujrzeliśmy kwiaty z posągiem. No cóż, podejrzewam, że niewiele grobów mnie w życiu poruszy, Dalida nie stanowi wyjątku, nie jestem w stanie tej sztuki docenić.

Autorka dzisiejszego przeboju miała dość nieciekawe życie – mężczyźni, z którymi się wiązała kończyli ze sobą (z tęsknoty za piękną Dalidą?) strzelając sobie w głowę albo trując spalinami. Tak skończył Lucienne Morisse, którego zostawiła dla Jeana Sobieskiego. Tak też skończył Luigi Tenco oraz Richard Chanfray. I tragiczna Dalida też popełniła samobójstwo (nie uwierzymy w bajki, że była bardzo głodna i chciała najeść się 120 sycącymi tabletkami nasennymi po czym z pragnienia popiła to wszystko orzeźwiającą whiskey).

Tak czy inaczej przybyliśmy, zobaczyliśmy i obfotografowaliśmy a potem podążyliśmy w kierunku Pere-Lachaise do Jamesa Douglasa „Jima” Morrisona.

Dzisiejszy wpis sponsoruje znajomy, który pośrednio podrzucił mi wersję hitu dla prawdziwych twardzieli.

Dalida – Parole, Parole

Muza i heroina

Wbrew tytułowi nie będzie dzisiaj o tym, o co w rocku zasadniczo chodzi, czyli ani o lecących w stronę estrady (co za słowo) majtkach, ani białych kreskach (kropki kreski) ani dźwięku wreszcie, ale o pewnym typie zjawiska nazywanego z braku lepszego określenia kobietą, chociaż oddaje to jedynie kawałeczek rzeczywistości.

Nie będę się rozpisywał, bo pod hasło ‚muza i heroina’ każdy podstawi swój obraz, ale mnie, pop-historycznie (czyli bez George Sand) rzecz biorąc, do głowy przychodzą trzy istoty, które można wycisnąć jak cytrynki i zrobić koncentrat muzycznego bóstwa. Nie jest to przy tym bóstwo rozj*bane w łóżku jak nie przymierzając Maja od Goji i tam czekające na ‚adoratorów’, ale postać aktywna i przez to tym bardziej podniecająca. Te rzesze absztyfikantów stały raczej moim zdaniem nie tyle przed sypialnią (chociaż tamtędy szlak też prowadził), ale przed teatrem, w którym miały do odegrania monodram znacznie ciekawszy, niż propozycja seksualna.

Marianne Faithful, Courtney Love i Christa Päffgen aka Nico to, pojadę Kisielem, moje typy. Kto chce wiedzieć skąd współpraca tej ostatniej z Brianem Eno, Lou Reedem czy Johnem Calem niech prześwietla jej pościel do upadłego, a my lepiej zajmijmy się kawałkiem, który moim zdaniem – mimo dziwnej artykulacji i być może denerwującej maniery – boskość Nico uzasadnia. Wybrałbym wprawdzie Somewhere There’s A Feather albo (zwłaszcza) Secret Side, ale kawałek napisany przez Jacksona Browne’a, nagrany przez autora (dobrze), Gregga Allmana (dobrzej) i Nico brzmi oldskulowo najbardziej.

I bosko.

Nico, These Days

Zapach wosku

„(…) W prosektorium najzabawniej jest nad ranem
Czasem spadnie coś ze stołu – czasem ktoś
Po czymś takim następuje
Ożywienie zrozumiałe
Krótkotrwałe bo dzień wstaje jak na złość
Jasny dzień ma swoje różne jasne strony
Lecz ja jednak mimo wszystko twierdzę, że
W prosektorium najprzyjemniej
Moim zdaniem jest nad ranem
Zresztą sami przekonacie o tym się.”

Ten cytacik z wodewilowego W prosektorium Macieja Zembatego jest kwintesencją podzielanego przeze mnie spojrzenia na tzw. sprawy ostateczne. No dobrze, w tej deklaracji nie jestem do końca szczery: powinienem raczej napisać „chciałbym traktować umieranie jak spotkanie z pratchettowskim Mortem” i śpiewać na pogrzebach ” Jak dobrze mi w pozycji tej, w pozycji hory-zon-tal-nej” (znowu nieśmiertelny Zembaty z Ostatniej posługi), ale przechyły emocjonalne są chyba wkalkulowane w ludzką naturę, jakkolwiek chciałoby się pozostać stoikiem.

Daruję sobie prawienie komunałów o obecności motywu śmierci w muzyce popularnej, to jest jasne jak częstość występowania piosenek o używkach, miłości i pieprzeniu (się). Ubolewania godnym zrządzeniem losu (albo ułomnością tfu!-rców) temat ten jest zwykle podejmowany nieznośnie patetycznie, aż chciałoby się zacytować filmowego Bolca o „ptaka cieniu” w reakcji na teksty typu „idąc cmentarną aleją szukam ciebie mój przyjacielu” (niemożliwy do zniesienia patos kanoniczny). Albo, za innym klasykiem, stanowczo wrzeszczeć, że „jeżeli tematem sztuki będzie dzbanek rozbity, mała rozbita dusza z wielkim żalem nad sobą, to to, co po nas zostanie będzie jak płacz kochanków w małym brudnym hotelu kiedy świtają tapety”. Zdecydowanie wolę klimat niemal optymistycznej rezygnacji Połonin niebieskich w wersji Adama Drąga czy Ireny Jarockiej.

Niemniej, zdarzają się – z rzadka – perełki każdej z tych, powiedzmy, estetyk. Jak rozmaicie – i w warstwie tekstu, i muzyki – można pisać o tym samym, przecież oba kawałki to niemal deklaracje światopoglądowe, manifesty filozofii etyki, z których bliżej mi, wbrew wszystkiemu co napisałem wcześniej, do rozdzierającej spowiedzi spożywającego sakrament danej z nieba manny-manny-narkomanny (dzięki, Stachuro) Elliotta Smitha, który brzmi wspaniale jak Floydzi z okolic Meddle.

Blue Öyster Cult, Don’t Fear) The Reaper

Elliott Smith, King’s Crossing

Znów antywojenne klimaty

Towarzysz niedoli (znajomy z pracy) przypomniał mi o musicalu „Hair”, który zresztą kiedyś był tu opisywany. Podrzucony link jutubowy sprawił, że zapragnąłem odświeżyć ten obraz, co stanie się niebawem. Co było w linku?

spoiler alert Fabuła musicalu „Hair”

Parę wpisów temu popełniłem kilka zdań o antywojennych kawałkach, a pominąłem właśnie ten! Ten z „Hair”, którego dźwięki idealnie dopełniają obraz. To odwrotna sytuacja do niedawno opisywanej (jejku, ile postów udało mi się połączyć za jednym razem!) Tym razem główny motyw to obraz: armia Amerykańska szykująca się do wylotu do Wietnamu, a wśród żołnierzy Berger, hipis z krwi i kości, który lecieć oczywiście nie chce. Claude nie zdąża na czas, kiedy próbuje dostać się do jednostki słyszymy już maszerujących żołnierzy, którzy w genialnym ujęciu wchodzą do samolotu niczym do paszczy lwa (to imho najlepsza scena!). Obraz jest bardzo wymowny, bo tuż potem grupka głównych bohaterów śpiewa nad grobem Bergera.

Czuć mocny klimat 70s w linii basowej, która rozpoczyna kawałek, trąbki + śpiewający żołnierze maszerujący w rytm muzyki i już wiemy, że będzie dobrze. Bardzo poetycki i pełny odwołań kulturowych tekst przeradza się w hymn… „let the sunshine in” pod sam koniec to apel do Timothy Leary’ego, który twierdził, że aby uciec od zła tego świata trzeba schować się w swojej głowie używając środków halucynogennych. A wystarczy przecież tylko wpuścić światło…

Galt MacDermot & Tom Pierson — The Flesh Failures (Let the Sunshine In)

Doceniony po latach

Było ich czterech (choć mówi się i o piątym – na mniej lub bardziej poważnie) ale na pierwszym planie zawsze było ich dwóch. Ten grzeczny i ułożony oraz ten bardziej pokręcony, a zarazem  odrobinę naiwny. Razem przyszli, zobaczyli i zwyciężyli, bo co by nie mówić, nigdy w historii  jeden zespół nie miał takiego wpływu na muzykę, rynek muzyczny i kulturę popularną. Dość przypomnieć jedną rzecz –  ponieważ włodarze amerykańskich wytwórni na początku zupełnie nie rozpoznali fenomenu Fab Four, później z zapałem neofitów próbowali wynieść na piedestał każdy czteroosobowy zespół z Wielkiej Brytanii, którego nagrania wpadły im w ręce. Z mizernymi skutkami jak dowiodła historia. Wróćmy jednak do meritum.

Dlaczego byli tak wyjątkowi – bo przede wszystkim w czasach gdy zespoły rock n’ rolowe odgrywały głównie standardy Beatlesi odważnie oferowali swoje kompozycje i teksty. Za sprawców całego zamieszania uważa się przeważnie Johna i Paula, nie zważając jak istotną rolę jaką w aranżacjach miał Georoge Harrisom. Trochę z tyłu, trochę w cieniu, kojarzony po latach przez osoby powierzchownie interesujące się muzyką głownie z jedną piosenką. Historia dowiodła jednak, że i on był geniuszem, być może nie udało mu się jedynie „przebić” mając kolegów o tak wybujałym ego jak wspomniani wyżej panowie. Gdy jednak kończy się czas The Beatles, rozpoczyna się wspaniałą kariera solowa Georga. Warto zwrócić na to uwagę – po rozpadzie Lennon debiutuje z dość wątpliwej jakości eksperymentalną płytą John Lennon/Plastic Ono Band, Paul szuka z podobnym skutkiem swojego własnego stylu na płycie McCartney, George zaś wytacza ciężkie działa w postaci świetnego potrójnego albumu All Things Must Pass, z którego gramy w RO. Niepowtarzalna struktura muzyczna, tekst nawiązujący do fascynacji autora duchowością ruchu Kryszna. A na gitarze sam Eric Clapton…czego chcieć więcej?

George Harrison – Beware of Darkness

Tajniki oldskulowego gaworzenia

Wiele by można stworzyć klasyfikacji pojawiających się tutaj wokalistów i wokalistek, biorąc za punkt wyjścia rozmaite kryteria. Owszem, jeśli spojrzeć na temat czysto akademicko to wyjdzie nam, że takie Mick Jagger nie umie w ogóle śpiewać, a Michael Stipe ma koszmarną dykcję. Oczywiście jako ten co mu słoń na ucho nadepnął, a głosu użyczyła ropucha śmieję się w kułak z takich rankingów i …niezwłocznie wymyślam swój własny oparty jednak na przewrotnym założeniu. Owszem, można pięknie śpiewać harmonie wokalne z kolegami z zespołu, popisywać się niezwykła skalą i siła głosu. Czy jednak każdy z takich herosów przetrwa chwilę próby, gdy nieokiełznana fantazja kompozytora/tekściarza każe mu się zmierzyć z pauzą przeznaczoną na onomatopeję, bełkoty, zwodzenia, czy bezsensowne zawadiackie okrzyki? Nieraz jest tak zresztą, że nijak linijki tekstu już w ziejącą ranę kompozycji nie wrazisz, a tu warto by czymś zdynamizować frazę. Tu zaczynają się schody i chrzest ognia, z którego wielu wychodzi zwycięsko. Dziś przykład w postaci uroczych „ba ba da da” oraz „na na na na” (o mocy „na na na” przekonał nas zresztą jakiś czas temu odrobinę młodszy zespół) tworzących najbardziej charakterystyczne elementy przeboju grupy Supertramp, znanej już trzem  licznym czytelnikom RO. Zgrabny utworek, w dwie i pół minuty opisujący ironicznie wyobrażenia na temat wyśnionego przez wielu kraju zza wielką wodą. Ciekawie grają, sekcją dętą wywijają, śpiewają też niczego sobie. Smacznego.

Supertramp – Breakfast in America

Oldskulowe zawodzenie

Kiedyś na blogu Bebuk przyznał się do nieznajomości twórczości Boba Dylana. Ja również nie grzeszę znajomością Dylana, wynika to nie tyle z lenistwa, a z niechęci do wokalu, którym raczy nas muzyk — wycie, zawodzenie, jęczenie, marazm, narzekanie to słowa, które przychodzą na myśl, gdy słyszę jego utwory. Pewnie w końcu się zmuszę i przesłucham co ważniejsze pozycje w szerokiej dyskografii, a do tego czasu będę ignorantem, który zna kilka najpopularniejszych kawałków ze skleconego przez „best hits”.

Jak widać dzisiejszy wpis będzie z serii „nie znam się, to się wypowiem”, ale wpadł mi do głowy i wyjść nie chce „Hurricane”. Jest to słynny protest song Dylana, w którym opisuje historię Rubina Cartera, boksera oskarżonego o zabójstwo a następnie skazanego mimo bardzo wątpliwych dowodów. Dylan i wielu innych muzyków (Stevie Wonder, Ringo Starr) organizowało koncerty poparcia dla skazanego.

Same protest songi to temat wdzięczny, mają wielu reprezentantów w oldskulowym świecie, jak chociażby opisywana u nas Enola Gay, Child in Time albo znany i lubiany „In the Army” w wykonaniu (bardziej popularnym, chociaż nie oryginalnym) Status Quo. Co do tego ostatniego trafiłem jakiś czas temu na ciekawostkę: Status Quo nagrało niedawno alternatywną, „pozytywną” wersję utworu, w której tylko kilka zmienionych wersów całkowicie odwraca sens.

Bob Dylan — Hurricane

Carter spędził w więzieniu 19 lat: od 1966 do 1985 roku.

Dżingiel wszech czasów

Podobno teraz tekst „idź ze starymi Trójki posłuchać” jest mocno idącą w pięty młodzieżową formą popełnienia crimen laesae maiestatis, ale jestem już szczęśliwie starym dziadem i mogę bez zażenowania powiedzieć, że Trójka mnie w jakimś stopniu muzycznie ukształtowała. Podobnie jest zresztą, zdaje się, ze wszystkimi repozytariuszami, nawet tymi co ostatnio niedomagają ;).

Ja wiem, że część tzw. prawdziwych fanów urządza na Agrykoli ustawki ze sprzętem (na mikrofony), gdzie  naparzają się szalikowcy Kaczkowskiego z kibicami Kosińskiego, ale mnie podobało się tam kiedyś wszystko, i ciągle sporo podoba, może poza gackami i innymi nocnymi stworami, zwłaszcza tymi, które są prawdziwymi postrachami logopedów. Więc Trójki już nie słucham tyle co dawniej, oknem na muzyczny świat jest internet a nie opowieści ludzi wracających zza żelaznej kurtyny z kartonami czarnych płyt, ale sentyment jednak wielki.

Jednym z zespołów, które poznałem dzięki Trójce z 15 lat temu byli Jethro Tull; po wysłuchaniu jakiegoś kawałka wygrzebałem w płytotece stryja winyl Stormwatch i popłynąłem w akwalungu jak szczur za Rattenfängerem z Hameln.

Ian Anderson obchodzi 10 sierpnia 65 urodziny (szczęśliwie na wiek emerytalny czeka nie w Polsce jak nieszczęśnik Ray Wilson, tylko w jakimś poważnym kraju), więc okazja jest wyjątkowa, i niecnie tę wyjątkowość wykorzystam na dokładnie 2’41” muzyki, która upłynie w rytm dwóch, jak to mawiał Kaczkowski, drobiażdżków. Jeden zwłaszcza brzmi znajomo, z audycji o megadżinglach wszech czasów.

Jethro Tull, Cheap Day Return i Cheerio